Podbitka dachowa ‒ materiały, montaż i konserwacja. Jakie są możliwości wykończenia dachu?
Podbitka dachowa, inaczej podsufitka, to element wykończenia wewnętrznej części okapu dachowego. Pełni kilka istotnych funkcji praktycznych, ale jest stosowana także po to, aby poprawić estetykę widocznej konstrukcji dachu. Podsufitki najczęściej wykonuje się z PVC, drewna lub z blachy. W artykule piszemy o przeznaczeniu podbitki dachowej, rodzajach oraz zasadach prawidłowego montażu.
Spis treści
Podbitka dachowa – funkcje
Montaż podbitki dachowej nie jest obowiązkowy, jednak warto go rozważyć z uwagi na szereg potencjalnych korzyści. Podsufitka pełni bowiem rolę ochronną, izolacyjną i dekoracyjną. Odpowiednio dobrana i profesjonalnie zamontowana podbitka pozwala przedłużyć trwałość kluczowych elementów dachu, takich jak krokwie, więźby czy wiązary oraz zapobiec kosztownym naprawom.
Ochrona przed czynnikami atmosferycznymi
Podbitka dachowa, osłaniając takie elementy konstrukcyjne dachu, jak więźba dachowa, krokwie i wiązary, chroni przed skutkami zmiennych warunków pogodowych (porywiste wiatry, silne nasłonecznienie, przymrozki, opady deszczu i śniegu). Minimalizuje ryzyko porwania połaci dachu podczas silnych podmuchów wiatru, przeciwdziała gromadzeniu się wilgoci i zabezpiecza dach przed rozwojem pleśni czy grzybów.
Poprawa izolacyjności
Podsufitka stanowi dodatkową warstwę izolacyjną w miejscu połączenia dachu z murem (zapobiega stratom energii cieplnej). Mniejsza ilość ciepła uciekającego przez dach pozwala zaoszczędzić na kosztach ogrzewania.
Ochrona przed szkodnikami
Podbitka dachowa ogranicza ryzyko powstawania gniazd ptaków czy owadów, a także stanowi barierę przed wtargnięciem większych zwierząt, jak np. kuny, nietoperze czy różnego rodzaju gryzonie. Bytowanie ww. zwierząt w elementach konstrukcyjnych dachu wiąże się z licznymi zagrożeniami. Przede wszystkim szkodniki często niszczą folie dachowe, styropian czy płyty wełny mineralnej, przez co osłabiają izolację dachu. Poza tym, powodują hałas, a niekiedy nawet mogą zagrażać bezpieczeństwu domowników (dotyczy to np. zagnieżdżających się os lub szerszeni).
Warto wiedzieć, że podsufitka jedynie częściowo chroni przed ingerencją ptaków czy owadów. Jest tak, ponieważ z uwagi na zachowanie właściwej cyrkulacji powietrza dach nie powinien być zbyt szczelny. Niewielkie zwierzęta mogą więc nadal przedostać się do przestrzeni pod dachem. W domach wyposażonych w podbitkę dachową ryzyko to jest jednak znacznie ograniczone, w porównaniu do okapów niezabezpieczonych podsufitką.
Poprawa estetyki budynku
Montaż podsufitki dachowej podnosi walory estetyczne dachu, jak i całego budynku. Dużą zaletą jest też możliwość zamontowania systemu oświetleniowego w wykończeniu dachu.
Podbitka dachowa – materiały
Podbitki dachowe wykonuje się obecnie z trzech podstawowych materiałów: tworzywa sztucznego, drewna oraz z blachy aluminiowej i stalowej. Wybór konkretnego rodzaju podsufitki z reguły podyktowany jest jej wyglądem i dopasowaniem do projektu domu oraz ceną. Warto jednak zwracać uwagę również na aspekty techniczne i przed zakupem zapoznać się z właściwościami poszczególnych materiałów.
Podbitka dachowa z PVC
Podbitka dachowa z tworzywa sztucznego PVC to obecnie najpopularniejszy materiał wykończeniowy tego typu. Panele wykonywane z twardego PVC mają grubość ok. 1 cm i szerokość ok. 10-40 cm.
Wyróżnia się podbitki dwuwarstwowe (komorowe), powstające ze spienionego i twardego PVC oraz panele typu siding, które mają formę długich i cienkich listew. Podbitka PVC jest ceniona m.in. ze względu na wysoką odporność mechaniczną i chemiczną, a także stosunkowo korzystną cenę i prosty montaż niewymagający użycia specjalistycznych narzędzi. Inne zalety podsufitki z polichlorku winylu to:
- niewielka waga;
- wysoka odporność na wilgoć;
- odporność na duże wahania temperatur;
- łatwe czyszczenie (wystarczy usunięcie powierzchniowych zabrudzeń);
- odporność na promieniowanie słoneczne;
- dopuszczalny montaż poprzeczny i wzdłużny;
- brak ryzyka korozji;
- brak toksyczności;
- brak potrzeby regularnej konserwacji;
- niewielka widoczność zarysowań;
- niepalność;
- możliwy montaż oświetlenia z okablowaniem;
- odpowiednia wentylacja;
- szeroka gama kolorystyczna.
Wśród wad podbitki dachowe z PVC należy wskazać:
- ograniczoną możliwość naprawy uszkodzeń (konieczna wymiana całego elementu);
- możliwość deformacji struktury paneli pod wpływem bardzo wysokich temperatur.
Polecany artykuł:
Podbitka dachowa drewniana
Podbitka drewniana jest często wybierana do budynków drewnianych i zabytkowych, ale również tych o tradycyjnej konstrukcji. Wykonuje się ją z drewna iglastego: świerkowego, sosnowego oraz z cedru i modrzewia. Grubość desek na podbitkę powinna wynosić min. 2 cm, a najlepiej 2,5 cm. Oprócz estetycznego wykończenia okapu dachowego materiał ten wyróżnia się dobrymi parametrami wytrzymałościowymi. Pozostałe zalety podbitki dachowej z drewna to:
- ekologiczny materiał;
- naturalny wygląd;
- odporność na odkształcenia;
- wytrzymałość (duża sztywność);
- odporność na promieniowanie słoneczne;
- łatwa konserwacja;
- długowieczność (pod warunkiem prawidłowej impregnacji);
- brak potrzeby montowania listew wykończeniowych.
Do wad należy zaliczyć:
- podatność na wilgoć;
- konieczność regularnej konserwacji (wyższe koszty utrzymania);
- czasochłonny montaż.
Wybierając parametry podbitki drewnianej należy uwzględnić m.in. lokalizację budynku. Przykładowo, w domach znajdujących się na terenach o wysokiej wilgotności zaleca się dobór podsufitki o wyższej odporności na wilgoć, a tym samym – na pojawianie się pleśni czy grzybów.
Podbitka dachowa z blachy stalowej
Podbitkę stalową wykonuje się obecnie z arkuszy blachy płaskiej lub blachy trapezowej. W celu ochrony przed korozją producenci stosują specjalne powłoki ochronne w postaci ocynku. Powierzchnie takich systemów pokrywa się dodatkowo także farbami podkładowymi i nawierzchniowymi, dzięki czemu można uzyskać różny efekt wykończenia np. imitujący drewno.
Podbitki stalowe są na ogół łatwo dostępne i można je zakupić w atrakcyjnych cenach. Duże arkusze blachy zapewniają dość sprawny montaż, jednak trzeba je odpowiednio dopasować i przyciąć z wykorzystaniem specjalistycznych narzędzi. Podsufitka stalowa cechuje się niewielką wagą, odpornością na odkształcania i na czynniki atmosferyczne. Obecnie jednak podbitkę blaszaną produkuje się z bardzo cienkich arkuszy blachy co może niekorzystnie wpływać na jej parametry wytrzymałościowe. Ponadto, blacha jest podatna na powstawanie ognisk korozji, zwłaszcza w miejscach zarysowania powłoki czy w miejscach jej cięcia.
Podbitka dachowa aluminiowa
Podbitki aluminiowe produkowane są w wersji perforowanej (z otworami wentylacyjnymi) i w wersji gładkiej. Arkusze blachy pokrywa się powłoką ochronną z poliestru, poliamidu lub powłoką anodowo-tlenkową, co chroni przed korozją. Podsufitka aluminiowa jest lekka, trwała i łatwa w montażu. Charakteryzuje się bardzo dobrą odpornością na czynniki atmosferyczne, nie ulega korozji i nie wymaga konserwacji. Wśród wad trzeba wymienić podatność na wyginanie (duża elastyczność materiału), a także mniejsze walory estetyczne.
Polecany artykuł:
Montaż podbitki dachowej
Podbitka dachowa z PVC i z blachy
- Podsufitkę dachową z PVC, blachy stalowej i aluminium montuje się na specjalnej drewnianej konstrukcji nośnej wykonanej z suchych zaimpregnowanych łat.
- Odległość między sąsiadującymi łatami nie powinna przekraczać 40 cm (niekiedy dopuszcza się też szerokość do 60 cm).
- Ważne jest zapewnienie prawidłowej pracy systemu, w tym ruchów termicznych paneli wynikających np. ze zmian temperatury.
- Panele należy układać prostopadle do okapu, poziomo lub ukośnie względem nachylenia połaci dachowej.
- Po zamontowaniu łat montażowych należy do nich przymocować listwy systemowe na obwodzie okapu za pomocą nierdzewnych (lub zabezpieczonych przed korozją) gwoździ.
- Aby umożliwić kompensację termiczną należy zachować ok. 1 mm luzu podczas wbijania gwoździ w otwory montażowe.
- Kolejnym krokiem jest docięcie paneli i wsunięcie ich w zamocowane listwy, łącząc je ze sobą przez zatrzaśnięcie na zamku.
- Pomiędzy krawędzią paneli oraz ścianką listew trzeba zachować ok. 5 mm luzu (dylatacja termiczna).
- Przy zabudowie krokwi i innych elementów konstrukcyjnych dachu, a także przy skomplikowanych okapach stosuje się narożniki wewnętrzne i zewnętrzne.
- W celu zachowania prawidłowej wentylacji dachu zaleca się zamontowanie podsufitki perforowanej co drugi lub co trzeci panel (zależnie od wymagań producenta).
- W przypadku planowanego montażu oświetlenia niezbędne jest wcześniejsze zaplanowanie umiejscowienia opraw świetlnych i poprowadzenie instalacji elektrycznej.
Polecany artykuł:
Podbitka dachowa drewniana
Podbitkę dachową z drewna montuje się bezpośrednio pod krokwiami, przytwierdzając do nich drewniany stelaż. Listwy montażowe należy montować prostopadle, a następnie przymocować do nich deski podbitki w kierunku prostopadłym do ściany lub równoległym (ta metoda jest zalecana przy wąskich okapach).
Podbitkę drewnianą można wykonać z nieprofilowanych listew lub listew profilowanych na pióro i wpust. W pierwszym przypadku deski zestawia się na styk, jedna przy drugiej. Nie ma potrzeby wykonywania dodatkowych otworów wentylacyjnych, ponieważ taką funkcję pełnią powstałe szpary. Wykonanie otworów jest natomiast konieczne przy montażu desek profilowanych na pióro i wpust. Należy pamiętać, że drewno na podbitkę musi być odpowiednio zabezpieczone, a co kilka lat zabiegi konserwacyjne trzeba powtarzać.
- Zobacz galerię: Najciekawsze budynki mieszkaniowe w Polsce
