Docieplenie budynku. Kiedy można docieplać budynek na istniejącym dociepleniu?
Docieplenie budynku polegające na montażu ocieplenia na istniejące znacznie ułatwia prace termomodernizacyjne. Przed podjęciem decyzji o wykonaniu dodatkowego docieplenia budynku właśnie w ten sposób, konieczna jest szczegółowa inwentaryzacja istniejącego układu (systemu) ocieplenia oraz podłoża.
Artykuł jest częścią akcji specjalnej TERMOMODERNIZACJA, w której przekonujemy, jak ważne jest kompleksowe do niej podejście.
Gdy kilkanaście lub nawet kilka lat temu ocieplano budynki, stosowano cienkie, zaledwie kilkucentymetrowe płyty izolacyjne. Brak specjalistycznej wiedzy dotyczącej zasad prawidłowego wykonywania systemu ociepleń ETICS i doświadczenia w tej dziedzinie skutkują obecnie licznymi uszkodzeniami elewacji. Ponadto dzisiejsze wymagania energetyczne dotyczące budynków nakazują zastosowanie izolacji o dużo większej grubości. Aby sprostać obecnie obowiązującym normom, należy taki budynek poddać termomodernizacji. Jednym ze sposobów jest wykonanie docieplenia budynku na istniejącym dociepleniu, czyli docieplenia wtórnego.
System renowacyjny Termo Organika EPS RENOVA to polecane rozwiązanie dla budynków ocieplonych kilkadziesiąt lat temu niewielką grubością izolacji, niespełniających aktualnych wymagań prawnych dotyczących ochrony cieplnej. System umożliwia docieplenie budynku przez dołożenie nowej warstwy styropianu na już istniejącą. Zastosowanie styropianu grafitowego TERMONIUM PLUS fasada, o wyjątkowo niskim współczynniku przewodzenia ciepła λ wynoszącym zaledwie 0,031 W/mK pozwoli uzyskać wymaganą ochronę cieplną przy niewielkim wzroście grubości ścian.
Docieplenie budynku - kiedy można zastosować docieplenie na docieplenie?
Decyzję o tym, czy na istniejące docieplenie budynku można zamontować kolejną warstwę ocieplenia, można podjąć tylko i wyłącznie po dokonaniu specjalistycznej analizy wykonanej przez osobę z uprawnieniami budowlanymi. Zastosowanie docieplenia na docieplenie jest ściśle związane ze stanem ocieplonej elewacji – należy sprawdzić zarówno istniejący układ ocieplenia, jak i podłoże ścienne. Ponadto ekspertyza powinna zawierać szczegółowe wytyczne, co do zakresu prac i projekt ponownego docieplenia budynku.
Przygotowując ocenę stanu technicznego, należy zacząć od analizy istniejącej dokumentacji dotyczącej ocieplenia budynku (projekt techniczny, dziennik budowy itp.). Umożliwi ona ustalenie jaki rodzaj ocieplenia został zastosowany, jakich użyto materiałów, sposób mocowania (liczba, rodzaj i rozmieszczenie łączników), a także określić jego klasyfikację ogniową.
Kolejnym krokiem, jeszcze przed montażem docieplenia budynku, jest wykonanie tzw. odkrywek, które pozwalają sprawdzić przekrój ocieplenia (np. czy wykonanie pokrywa się z dokumentacją techniczną i projektową) umożliwiając ocenę poszczególnych warstw. Jest to też jedyna metoda sprawdzenia typu i stanu podłoża. Kształt odkrywki powinien być zbliżony do kwadratu o powierzchni ok. 10 cm².
Badanie wyciętego przekroju (docieplenia budynku i podłoża ściennego) jest obligatoryjne. Należy je bezwzględnie wykonać nawet, gdy obecne ocieplenie nie ma widocznych uszkodzeń. Zwykle odkrywki są wykonywane w dwóch lub trzech charakterystycznych miejscach elewacji oraz tam, gdzie widać różnice konstrukcyjne. O usytuowaniu i liczbie odkrywek decyduje osoba sporządzająca ekspertyzę.
Jeżeli pobrane próbki dają różne opinie dotyczące poszczególnych warstw, należy przygotować indywidualną metodę oceny.
Rekomendowane etapy i procedury oceny istniejącego ocieplenia przed ponownym dociepleniem budynku definiuje dokument Stowarzyszenia na Rzecz Systemów Ociepleń pt. „Ocieplenia na ocieplenia”. Zalecenia opracowane przez stowarzyszenie odnoszą się do sytuacji, w których istniejące ocieplenie wykonane jest ze styropianu (EPS) i z tego samego materiału ma być wykonane docieplenie dodatkowe budynku.
Projekt docieplenia budynku powinien określać jednoznacznie:
- ocenę stanu technicznego istniejącego ocieplenia (rodzaj i stan zastosowanych tynków, farb; sposób mocowania do podłoża; przyczepność międzywarstwową; grubość poszczególnych warstw, rodzaju podłoża i ułożenia płyt w istniejącym systemie) oraz podłoża ściennego (technologia wykonania ścian nośnych, czy są odpowiednio wytrzymałe itp.),
- klasyfikację ogniową: istniejącego docieplenia budynku oraz rozwiązania projektowanego,
- układ warstw projektowanego docieplenia (rodzaj i grubość materiału izolacyjnego, rodzaj zaprawy klejowej, wyprawy tynkarskiej i ewentualnie powłoki malarskiej),
- sposób mocowania warstw docieplenia budynku do podłoża – rodzaj, długość, rozmieszczenie oraz wymaganą liczbę łączników mechanicznych.
W przypadku, gdy podłoże dla pierwotnego ocieplenia stanowiły elementy wielkopłytowe, należy w pierwszej kolejności dokonać oceny ich połączeń konstrukcyjnych zgodnie z wytycznymi aktualnych instrukcji technicznych ITB.
Docieplenie budynku - ważne wykonanie
Po dokonaniu rzetelnej analizy stanu obecnego ocieplenia można przejść do prac związanych z montażem nowego systemu ETISC. Należy przy tym pamiętać, że do instalacji na już istniejącej warstwie ocieplenia nadają się wyłącznie takie systemy ocieplania, gdzie w dokumentacji wyraźnie zaznaczono możliwość zastosowania wyrobu jako drugiego układu termoizolacyjnego (znak CE, KOT, EOT). Ponowne docieplenie elewacji budynku ETICS prowadzi się według tych samych zasad jak przy ocieplaniu fasady po raz pierwszy. Główną różnicą jest sposób mocowania – kluczową rolę odgrywają tu specjalnie zaprojektowane łączniki mechaniczne, które muszą przejść przez wszystkie warstwy obu układów ociepleń, tak aby prawidłowo zakotwiły się w podłożu (ścianie). Głębokość zakotwienia należy określić na podstawie dokumentacji technicznej łącznika oraz rodzaju podłoża.
Docieplenie budynku na docieplenie - krok po kroku
1. Początkowym, a jednocześnie bardzo istotnym etapem prac jest przygotowanie podłoża. Musi ono być nośne, zwarte, suche i wolne od substancji zmniejszających przyczepność, takich jak tłuszcze, bitumy, pyły, zanieczyszczeń oraz luźnych fragmentów. Następnie należy uzupełnić wszelkie ubytki w warstwach ocieplenia, w tym te powstałe w czasie czyszczenia podłoża oraz wykonywania odkrywek.
2. W przypadku występowania mchów lub glonów, należy zastosować specjalny środek grzybobójczy i zmyć elewację przy użyciu myjki ciśnieniowej lub pędzla.
3. Należy dokonać oceny stanu technicznego istniejącego systemu ociepleń. W przypadku odspojeń płyt izolacyjnych, należy wykonać miejscowe podklejenia. Wykonuje się wówczas punktowe przebicie wyprawy elewacyjnej oraz warstwy termoizolacji i uzupełnia mocowanie poprzez podklejanie zaprawą klejową lub pianą PU do przyklejania płyt izolacyjnych.
4. Następnie gruntuje się powierzchnię w celu zredukowania nasiąkliwości, związania starej powłoki lub powierzchniowego wzmocnienia.
5. Zaleca się montowanie płyt izolacyjnych zarówno za pomocą kleju, jak i mechanicznego kotwienia łącznikami rozporowymi, przy czym wykluczone jest zastosowanie wyłącznie klejenia (to kołki przenoszą większość obciążeń, a warstwa kleju spełnia istotną, lecz jedynie pomocniczą funkcję). Płyty powinny być przyklejane na całej powierzchni lub metodą obwodowo-pasmową (min. 40% pokrycia płyty).
6. Jeżeli podczas przeprowadzania ekspertyzy stanu docieplenia budynku udało się określić rozmieszczenie płyt izolacyjnych, nową warstwę należy rozmieścić w układzie mijankowym w taki sposób, aby spoiny obu systemów nie pokrywały się.
Docieplenie budynku – najważniejsze poprawne mocowanie
Podczas wykonywania wtórnego docieplenia budynku zawsze wymagane jest mocowanie mechaniczne. Stosuje się tu specjalnie zaprojektowane kotwy – łączniki mechaniczne z trzpieniem stalowym, najlepiej wkręcanym oraz korpusem z tworzywa sztucznego (montaż łącznika przez wkręcanie pozwala na równomierny rozkład sił w strefie zakotwienia, dzięki czemu jego parametry wytrzymałościowe są wyższe). Jest to niezwykle ważny element, ponieważ obciążenia działające na system ocieplenia przenoszone są na konstrukcję nośną właśnie przez mechaniczne mocowanie. Zastosowanie odpowiednich łączników pozwoli ustabilizować cały układ warstw, a jednocześnie zabezpiecza system przed uszkodzeniem (np. w przypadku odspojenia się warstwy klejowej). Zaprawa klejąca spełnia funkcję pomocniczą. Łączniki mechaniczne muszą przechodzić przez wszystkie warstwy styropianu, aż do podłoża i być w nim zakotwione.
Wymagania stawiane łącznikom do mocowania docieplenia na docieplenie:
- odpowiednia budowa – łączniki tworzywowo-stalowe,
- aktualna ocena techniczna,
- odpowiednie oznaczenie (informacja o producencie; klasa podłoża, do którego może być stosowany; długość),
- średnica kołnierza dociskowego łącznika nie może być mniejsza niż 60 mm,
- sztywność kołnierza dociskowego łącznika powinna wynosić 0,6 kN/mm,
- punktowa przewodność cieplna łącznika powinna wynosić nie więcej niż 0,002 W/K.