Monitoring wizyjny osiedla. Kto decyduje o montażu monitoringu na osiedlu?
Monitoring wizyjny to istotny element strategii bezpieczeństwa na osiedlach, nie tylko tych nowych. Montaż kamer w miejscach publicznych staje się coraz bardziej powszechny i oczekuje tego większość mieszkańców. Jednak, aby wprowadzić monitoring na osiedlu, trzeba spełnić pewne warunki, przede wszystkim związane z RODO.
Spis treści
- Dlaczego coraz więcej osiedli inwestuje w monitoring wizyjny?
- Monitoring osiedla a kwestie prawne i RODO
- Oznakowanie kamer wizyjnych
- Kto odpowiada za monitoring osiedlowy?
Dlaczego coraz więcej osiedli inwestuje w monitoring wizyjny?
Monitoring na osiedlach mieszkaniowych jest obecnie standardem w przypadku inwestycji deweloperskich, ale kamery montuje się również na starszych osiedlach. Monitoring wizyjny służy do obserwowania obszarów, takich jak:
- wjazd na osiedle;
- wejścia i wjazd do garażu;
- parkingi, place zabaw, skwery;
- wnętrza budynków w częściach wspólnych.
Na monitoring osiedlowy składają się kamery (z reguły są to kamery przemysłowe CCTV), czujniki ruchu, dyski pamięci oraz system zarządzania. Rejestrowanie zapisu odbywa się przez 24h na dobę, również w warunkach słabego oświetlenia oraz w nocy.
Zalety monitoringu wizyjnego:
Zwiększenie bezpieczeństwa: monitoring wizyjny odstrasza intruzów, ogranicza ruch osób niepożądanych i zapobiega wandalizmowi. Kamery mogą rejestrować różne zdarzenia, co ułatwia identyfikację sprawców przestępstw.
Poprawa komfortu mieszkańców: monitoring osiedla może wpływać na zmniejszenie poziomu lęku i stresu lokatorów oraz poprawę ich komfortu psychicznego.
Czystość i estetyka osiedla: kamery wizyjne mobilizują mieszkańców do większej dbałości o wspólne mienie i do utrzymywania porządku.
Ułatwienie pracy służb: nagrania z monitoringu mogą stanowić dowód w przypadku popełnienia przestępstwa, zwiększając efektywną pracę służb.
Monitorowanie ruchu i parkowania: zainstalowane kamery ograniczają nielegalne parkowanie.
Zwiększenie wartości nieruchomości: mieszkania i domy położone na osiedlach z monitoringiem wizyjnym zwykle zyskują na wartości rynkowej.
Zdalny nadzór: wiele systemów monitoringu wizyjnego umożliwia zdalny podgląd obrazu z kamer za pomocą komputera lub smartfona.
Monitoring osiedla a kwestie prawne i RODO
Chociaż w polskim prawie nie ma konkretnych przepisów dotyczących zasad użytkowania osiedlowych kamer, obszar ten podlega pewnym regulacjom. Podstawę do korzystania z monitoringu i objęcia nim danej przestrzeni stanowi uzasadniony interes administratora danych. W przypadku osiedli mieszkaniowych jest to zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom tej przestrzeni.
Rozmieszczenie poszczególnych urządzeń wchodzących w skład monitoringu nie powinno ingerować w prywatność mieszkańców. Mowa tu w szczególności o lokalizacji kamer wizyjnych. Muszą być one zainstalowane w miejscach ogólnodostępnych, a swoim zasięgiem nie mogą obejmować przestrzeni prywatnych.
Monitoring wizyjny wiąże się z przetwarzaniem danych osobowych, ponieważ przy okazji zapisywania nagrań z kamer, utrwalany jest wizerunek. Przy czym, chodzi nie tylko o wizerunek osób, ale też dane np. z tablic rejestracyjnych samochodów. System monitoringu wizyjnego, jako zbiór danych osobowych, podlega przepisom ustawy o ochronie danych osobowych. Ważne jest zatem, aby monitoring wizyjny był zgodny z RODO. Ustawa o ochronie danych osobowych nakłada na zarządcy osiedla określone obowiązki wynikające z przechowywania i przetwarzania danych z kamer wizyjnych. Zastosowanie mają te same zasady, jak w przypadku pozostałych form przetwarzania danych osobowych.
Do zainstalowania na osiedlu kamer wizyjnych nie jest potrzebna zgoda mieszkańców.
Zarządca rejestrowanej przestrzeni ma natomiast obowiązek poinformować mieszkańców o prowadzeniu rejestracji obrazu. Do naruszenia prywatności dochodzi wtedy, gdy monitoring obejmuje osoby, które nie zostały uprzednio o tym poinformowane. Monitoring podlega RODO, dlatego wiele obowiązków i zaleceń związanych z jego funkcjonowaniem wynika z decyzji Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO).
Oprócz obowiązku informacyjnego, do zadań administratora danych należy:
- zabezpieczenie nagrań z monitoringu;
- udostępnianie nagrań wyłącznie osobom upoważnionym;
- przechowywanie danych przez ustaloną długość czasu;
- zabezpieczenie danych z monitoringu odpowiednimi środkami technicznymi.
Osoby monitorowane mają prawo do złożenia skargi do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) i złożenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych w ramach monitoringu. Zarejestrowanie wizerunku przez nielegalny monitoring można zgłosić, kierując sprawę do sądu lub do UODO. W uzasadnionych przypadkach obserwowani mają prawo do obejrzenia nagrań, a także żądania ich usunięcia czy anonimizacji swojego wizerunku.
Stosowanie monitoringu musi zostać odnotowane w dokumentacji ochrony danych osobowych, a te muszą być właściwie zabezpieczone. Dostęp do danych powinien być możliwy wyłącznie po nadaniu upoważnienia. W przypadku korzystania z usług firmy zewnętrznej – trzeba podpisać umowę powierzenia. Należy również określić maksymalny okres archiwizowania nagrań.
Przeczytaj także:
- Smart home, czyli inteligentne rozwiązania w domu i mieszkaniu
- Oświetlenie części wspólnych. Jakie oprawy na klatkę schodową wybrać?
- Oświetlenie zewnętrzne na osiedlach mieszkaniowych - projektowanie i wybór opraw
Oznakowanie kamer wizyjnych
Komunikat o tym, że na danym obszarze zamontowano kamery powinien być czytelny, zrozumiały i umieszczony w widocznym miejscu. Z reguły do oznaczeń wykorzystuje się piktogramy z napisem „obiekt monitorowany”. Jeśli takiej informacji zabraknie, monitoring należy uznać za nielegalny.
Tabliczki informujące powinny być umieszczone blisko kamer i odpowiednio wyeksponowanie. Niedopuszczalne jest maskowanie zainstalowanych kamer. W widocznym miejscu należy również umieścić:
- cel przetwarzania danych;
- podmiot przetwarzający dane;
- prawa osób objętych monitoringiem.
Kto odpowiada za monitoring osiedlowy?
Zainstalowanie monitoringu osiedlowego to często inicjatywa samych mieszkańców. Właściciele lokali składają w tym celu stosowny wniosek do zarządu wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej. Za czynności związane z montażem, późniejszym utrzymaniem systemu czy udostępnianiem nagrań odpowiedzialność ponosi z reguły zarząd wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej. Do ich obowiązków zalicza się m.in.:
- podjęcie decyzji o instalacji monitoringu;
- wybór firmy montującej kamery;
- zawarcie umowy z firmą serwisującą system monitoringu;
- kontrola stanu technicznego kamer i urządzeń rejestrujących;
- usuwanie awarii i usterek;
- udostępnianie nagrań mieszkańcom i organom ścigania (w uzasadnionych przypadkach);
- zapewnienie bezpieczeństwa danych z monitoringu.
Koszty zakupu, montażu i utrzymania zwykle pokrywane są ze środków gromadzonych w ramach funduszu remontowego. Lokatorzy mogą uzyskać dostęp do nagrań w określonych sytuacjach, na podstawie pisemnego wniosku. Na osiedlach prywatnych realizacją pomysłu dotyczącego monitoringu zajmuje się właściciel danego terenu bądź zarządca.
