Punkty ładowania samochodów elektrycznych w garażach wielostanowiskowych
Liczba samochodów elektrycznych w Polsce stale wzrasta. Jak przewidują rządowe prognozy – do 2030 r. na polskich drogach ma poruszać się około miliona takich aut. Warunkiem dalszego rozwoju elektromobilności jest jednak dysponowanie odpowiednią infrastrukturą ‒ punktami ładowania samochodów elektrycznych. Jakie są wymagania dotyczące montażu stacji ładowania w garażach wielostanowiskowych?
Spis treści
- Punkty ładowania samochodów elektrycznych – przepisy
- Stacje ładowania elektryków w garażu wielostanowiskowym – wymagania
- Zgoda na montaż stacji ładowania w garażu bloku mieszkalnego
Punkty ładowania samochodów elektrycznych – przepisy
Zagadnienia związane z budową infrastruktury niezbędnej do ładowania samochodów elektrycznych zostały uregulowane już w 2014 r. Zgodnie z wydaną przez Parlament Europejski dyrektywą, państwa członkowskie mają obowiązek zapewnić w swoich krajach publicznie dostępną infrastrukturę dostarczającą energię elektryczną do pojazdów elektrycznych.
Pierwszym krokiem do przygotowania naszego kraju na pojazdy nisko- i zeroemisyjne była ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych z 2018 r. oraz jej późniejsze zmiany. Nowelizacja ustawy o elektromobilności z grudnia 2021 r. dotyczyła kwestii dostosowania infrastruktury do pojazdów elektrycznych w celu umożliwienia dalszej ekspansji takich aut na polskim rynku. Aby to osiągnąć, liczba stacji ładowania pojazdów nisko- i zeroemisyjnych musi wzrosnąć. Zgodnie z ustawą o elektromobilności, gminy mają dziś obowiązek budowy punktów ładowania samochodów elektrycznych. Stacje te powinny być ogólnodostępne, w liczbie zależnej od wielkości gminy.
Obowiązkowe punkty ładowania samochodów elektrycznych – od kiedy?
Według ustawy o elektromobilności – od 1 stycznia 2025 r. właściciele i zarządcy budynków niemieszkalnych związanych z min. 21 miejscami postojowymi będą mieli obowiązek instalacji punktów ładowania wraz z infrastrukturą do ładowania pojazdów elektrycznych.
Przedsiębiorcy i inwestorzy będą też zobligowani wyposażyć budynki niemieszkalne (projektowane lub budowane) zaprojektowane na więcej niż 10 miejsc parkingowych w specjalną infrastrukturę umożliwiającą ładowanie pojazdów elektrycznych. Inwestorów dotyczy też obowiązek przygotowania infrastruktury budynkowej, w tym m.in. zapewnienia odpowiedniej mocy przyłączeniowej.
Nowe budynki niemieszkalne (lub istniejące, poddane gruntownej renowacji), z którymi związanych jest więcej niż 10 stanowisk postojowych, muszą zapewniać przynajmniej 1 punkt ładowania na każde 10 stanowisk oraz infrastrukturę, która w przyszłości pozwoli na montaż 1 stacji na 5 stanowisk postojowych, jeżeli znajdują się one wewnątrz budynku lub przylegają do niego.
Co istotne, nowe przepisy nie obejmują budynków niemieszkalnych należących do małych i średnich przedsiębiorstw.
Ponadto, według ustawy, dla nowych budynków mieszkalnych (w trakcie projektu lub budowy) z parkingami powyżej 10 stanowisk postojowych znajdujących się wewnątrz budynku lub do niego przylegających – należy poprowadzić kanały, przewody i kable na wszystkich stanowiskach postojowych, aby umożliwić montaż punktów ładowania.
Zgodnie z zapisem art. 12 Ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 875 ze zm.), punkty ładowania dla stanowisk postojowych przy budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i budynkach użyteczności publicznej powinny zapewniać moc przyłączeniową na poziomie co najmniej 3,7 kW.
Stacje ładowania elektryków w garażu wielostanowiskowym – wymagania
Użytkownicy pojazdów elektrycznych najczęściej decydują się na ich ładowanie w miejscu zamieszkania oraz przy zakładach pracy. Mniejszą popularnością cieszą się publiczne stacje ładowania. Jest tak, ponieważ tego typu punkty ładowania są zwykle bardziej zatłoczone, a więc korzystanie z nich wiąże się z dość długim czasem oczekiwania. Istnieje zatem spore zapotrzebowanie na to, aby stacje do ładowania pojazdów elektrycznych powstawały w miejscu zamieszkania, np. w garażach wielostanowiskowych w budynkach wielorodzinnych.
Aby ułatwić i przyspieszyć proces powstawania stacji ładowania elektryków, znowelizowano Ustawę Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. Według nowych przepisów budowa stacji ładowania pojazdów elektrycznych nie wymaga pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej. Wyjątkiem jest infrastruktura do ładowania transportu publicznego oraz obiekty wpisane do rejestru zabytków.
W przypadku budowy stacji ładowania samochodów elektrycznych w istniejącym budynku wielorodzinnym trzeba m.in. uzyskać zgodę na montaż (gdy liczba lokali mieszkalnych w budynku jest większa niż 3), zweryfikować dostępność mocy przyłączeniowej czy zapewnić stosowne zabezpieczenia przeciwpożarowe.
Wstępna koncepcja
Pierwszym krokiem w procesie budowy stacji ładowania w garażu wielostanowiskowym jest opracowanie ogólnej wstępnej koncepcji. Na tym etapie należy wziąć pod uwagę m.in.:
- układ przestrzenny garażu;
- dostępność zasilania;
- możliwe sposoby montażu instalacji;
- rozmieszczenie stacji ładowania;
- możliwość integracji z istniejącą infrastrukturą;
- rodzaj urządzeń zabezpieczających.
Analiza dostępnej mocy
Planując montaż stacji ładowania elektryków w garażu wielostanowiskowym trzeba dysponować odpowiednim zapasem mocy przyłączeniowej w danym obiekcie. W przeciwnym razie może to grozić przeciążeniem instalacji lub różnego typu awariami systemu. Weryfikacja dostępności mocy przeprowadzana jest przy użyciu rejestratorów parametrów elektrycznych. Przyrządy te podłącza się do obwodów w rozdzielni głównej na czas min. 1 tygodnia. Na podstawie zgromadzonych danych można dobrać optymalne rozwiązanie.
Modernizacja rozdzielni
W starszych budynkach wielorodzinnych, które należy przystosować do obsługi pojazdów elektrycznych, prawie zawsze trzeba dokonać modernizacji bądź przebudowy rozdzielni głównej. Starsze systemy nie były projektowane na taką ewentualność, trzeba więc zapewnić odpowiednią moc oraz zabezpieczenia na potrzeby nowych stacji ładowania.
Brak mocy przyłączeniowej wiąże się też z koniecznością zwiększenia dostępnej mocy ze strony operatora. W tym celu należy przygotować stosowne wnioski, zawierające dokładne określenie wymaganej mocy. W początkowej fazie eksploatacji stacji ładowania należy zwrócić szczególną uwagę na monitorowanie poboru mocy, aby uniknąć przeciążeń i pojawienia się sytuacji awaryjnych.
Dla zapewnienia bezpieczeństwa i niezawodności użytkowania stacji ładowania w garażach wielostanowiskowych (i nie tylko) trzeba zadbać też m.in. o:
- właściwą ochronę przeciwpożarową;
- dostarczenie instrukcji użytkowania i stosowne oznaczenia;
- wyposażenie stacji w urządzenia pomiarowo-rozliczeniowe;
- regularną konserwację, profesjonalne naprawy.
Zgoda na montaż stacji ładowania w garażu bloku mieszkalnego
W istniejących budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, w których są więcej niż 3 lokale mieszkalne, montaż i eksploatacja punktów ładowania wymaga wcześniejszego uzyskania zgody zarządu wspólnoty lub spółdzielni, ewentualnie osoby zarządzającej daną nieruchomością. Zgoda wydawana jest na wniosek osoby posiadającej tytuł prawny do lokalu w tym budynku oraz stanowisko postojowe do wyłącznego użytku (zwanej „wnioskodawcą"). Przy czym warto wiedzieć, że ewentualne zakazy wjazdu pojazdem elektrycznym do garażu podziemnego nie są rezultatem przepisów prawa. Taki zakaz wynika z decyzji właścicieli i zarządców budynku.
Z uwagi na ochronę przeciwpożarową wspólnoty i spółdzielnie zlecają sporządzenie ekspertyzy dopuszczalności montażu stacji ładowania e-pojazdów. Sporządzenie takiej ekspertyzy nie jest wymagane, gdy w danym budynku została zaprojektowana i wykonana instalacja elektryczna przeznaczona do zasilania punktów ładowania.
Według Ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (art. 12b ust. 8), odmowa udzielenia zgody na montaż stacji ładowania w garażu wielostanowiskowym przez wspólnotę może nastąpić z wówczas, gdy:
- z ekspertyzy wynika, że instalacja punktu ładowania nie jest możliwa lub
- wnioskodawca nie posiada tytułu prawnego do lokalu w obrębie tego budynku i stanowiska postojowego do wyłącznego użytku, lub
- wnioskodawca nie przedłożył zgody właściciela lokalu na instalację punktu ładowania, lub
- wnioskodawca nie zobowiązał się do pokrycia wszelkich kosztów związanych z instalacją oraz przyłączeniem do sieci elektroenergetycznej punktu ładowania.
Ustawa jasno wskazuje sytuacje, w których wspólnota może nie zgodzić się na montaż stacji ładowania w garażach wielostanowiskowych, w praktyce jednak przepisy nie zawsze są przestrzegane. Przedstawiciele wspólnot nierzadko unikają respektowania obowiązujących przepisów, tłumacząc się zagrożeniem pożarowym. W pewnym sensie jest to uzasadnione, gdyż pożary aut elektrycznych rzeczywiście cechują się dużą dynamiką i długotrwałością. Jednak jak przekonują specjaliści z zakresu ochrony przeciwpożarowej, są to zagrożenia, nad którymi można zapanować, jak również ograniczyć ryzyko ich pojawienia się.
- Zobacz również: Najwyższe budynki mieszkalne Warszawy
