Wydzielenia, boksy i szafy w garażach podziemnych. Jak zmieniają bezpieczeństwo pożarowe budynku?
W istniejących i projektowanych budynkach mieszkalnych coraz częściej można się spotkać z wydzieleniami - boksami - w formie siatki lub paneli w garażach, a także metalowymi szafami przeznaczonymi do przechowywania rzeczy prywatnych, na zasadach podobnych jak w komórkach lokatorskich. Może to jednak obniżyć bezpieczeństwo pożarowe budynku. Dlatego każdorazowo trzeba rozważać, czy takie rozwiązanie będzie zgodne z przepisami z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
Spis treści
- Wpływ boksów i szaf na bezpieczeństwo pożarowe budynku
- Komórki lokatorskie w garażu tylko dla samochodów
- Wydzielenia w przestrzeni garażu
- Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego
- Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów ppoż.
Magazynowanie różnych przedmiotów osobistych w budynkach mieszkalnych często stanowi problem przy niedużej powierzchni mieszkań i niewystarczającej pojemności/liczbie dostępnych komórek lokatorskich. W związku z tym lokatorzy bardzo chętnie korzystają z dostępnych na rynku wydzieleń w formie siatki lub paneli w garażach, a także metalowych szaf służących do przechowywania różnych rzeczy prywatnych.
Wpływ boksów i szaf na bezpieczeństwo pożarowe budynku
Mieszkańcy lokalizują ww. tego typu elementy we wszelkich wolnych przestrzeniach w garażach, np. przed miejscem postojowym, między miejscami postojowymi czy też między elementami konstrukcyjnymi budynku występującymi w garażu. Nie zdają sobie jednak sprawy z tego, że takie działanie jest niezgodne z obowiązującymi przepisami, ma negatywny wpływ na poziom bezpieczeństwa pożarowego budynku, a w przypadku ewentualnego pożaru może stanowić znaczący problem przy prowadzeniu działań ratowniczo-gaśniczych i utrudniać ich skuteczność, a także obniżać efektywność działania istniejących w budynku systemów bezpieczeństwa pożarowego.
To istotne, aby osoby rozważające wdrożenie takiego rozwiązania, w tym przede wszystkim właściciel budynku, miały świadomość konsekwencji, jakie za sobą niosą. W przypadku zdarzenia i poniesienia strat w zakresie konstrukcji i wyposażenia budynku, ale także zniszczenia pojazdów garażowanych w tej samej przestrzeni, odpowiedzialność prawna za poczynione szkody spoczywa na osobie, które dopuściła się takich czynności, a w przypadku uzyskania zgody właściciela/zarządcy budynku na wprowadzenie do garażu zabudów i szaf, o jakich mowa powyżej, spoczywa ona również na właścicielu/zarządcy. Nie tylko będzie miał on problemy z roszczeniem odszkodowania od ubezpieczyciela, lecz także może być odpowiedzialny za wypłacenie odszkodowań co najmniej za zniszczone mienie mieszkańców, nie wspominając o spowodowanym zagrożeniu ich zdrowia i/lub życia.
Komórki lokatorskie w garażu tylko dla samochodów
Na potrzeby przechowywania różnych przedmiotów należących do mieszkańców, których składowanie nie jest możliwe w pomieszczeniach mieszkalnych, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2019 r., poz. 1065 ze zm.) przewiduje komórki lokatorskie. Są to przestrzenie występujące najczęściej w poziomie piwnic, ale zdarzają się również na kondygnacjach nadziemnych.
Co do zasady, zgodnie z § 250 ust. 1 ww. rozporządzenia, powinny być oddzielone od pozostałej części budynku stropami i ścianami o klasie odporności ogniowej co najmniej REI 60 i zamknięte drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 30. Instalacje przechodzące przez takie ściany i stropy wymagają zabezpieczenia przepustami ppoż. lub klapami/zaworami odcinającymi ppoż., gdy średnica przejścia przekracza 4 cm (jako tzw. pomieszczenie zamknięte).
Według przepisów można takich komórek lokatorskich nie wydzielać od części mieszkalnej jedynie w budynkach niskich. Dobrą praktyką jest jednak zastosowanie tego typu wydzieleń również w budynkach niskich ZL IV, dla zachowania bezpieczeństwa ewakuacji oraz ograniczenia możliwości rozprzestrzeniania się pożaru.
W przypadku komórek lokatorskich w garażach sytuacja wygląda zgoła inaczej. Garaż jest bowiem przestrzenią, która zgodnie z § 102 ww. rozporządzenia służy do przechowywania i bieżącej, niezawodowej obsługi samochodów osobowych. Nie można zatem być wykorzystywana do żadnego innego celu.
W związku z powyższym wszelkie przestrzenie magazynowe, pomieszczenia techniczne, gospodarcze, śmietniki itp. powinny być wydzielone od garażu jako odrębne strefy pożarowe.
Wydzielenia w przestrzeni garażu
W samym garażu jedynymi dozwolonymi wydzieleniami są zabudowy do przechowywania jednośladów w formie siatki lub paneli na stelażu, które pozwalają na kontrolę wizualną zawartości zabudowanej przestrzeni, a także skuteczne gaszenie z hydrantów wewnętrznych i gaśnic zlokalizowanych w garażu oraz linii gaśniczych służb ratowniczych PSP prowadzących działania podczas pożaru garażu. Ponadto, zabudowy te nie powinny utrudniać skutecznej pracy ew. systemu oddymiania (nie zakłócać zaprojektowanych przepływów powietrza).
Nowe, kolejne elementy tego typu mogą ograniczyć przemieszczanie się strumienia powietrza od czerpni do wyrzutni, w skrajnych sytuacjach uniemożliwić uzyskanie wymaganych parametrów dla ewakuacji z garażu w określonym czasie.
Z tego względu każdorazowo, kiedy rozważa się montaż takich wydzieleń w istniejących garażach wyposażonych w system oddymiania, konieczne jest skonsultowanie tej kwestii z projektantem instalacji i uzyskanie pisemnego zapewnienia, że wprowadzona zmiana nie ma wpływu na skuteczność pracy oddymiania, lub zlecenie nowej symulacji oddymiania, potwierdzającej, że instalacja nadal będzie funkcjonowała zgodnie z założeniami.
Również po zamontowaniu w garażu nowych przegród tego typu należałoby przeprowadzić badania instalacji oddymiającej, aby sprawdzić skuteczność jej działania i uzyskać protokół z ww. badania.
Przeczytaj też:
- Przepisy ochrony przeciwpożarowej w garażach wielostanowiskowych
- Double-park w garażu budynku mieszkalnego. Jakie są obowiązujące przepisy ppoż.?
Wydzielenia dla jednośladów mogą służyć wyłącznie jako zabezpieczenie antykradzieżowe dla tego typu i podobnych pojazdów. Nie mogą one stanowić przestrzeni magazynowej służącej do przechowywania innych rzeczy. Obowiązuje również zakaz zabudowy takich wydzielonych przestrzeni regałami i jakimikolwiek innymi elementami.
Często mylnie się zakłada, że wprowadzenie lekkich zabudów lub metalowych szaf, o jakich mowa na wstępie, nie stanowi istotnej zmiany dla bezpieczeństwa pożarowego garażu w budynku mieszkalnym. Bywa, że lokatorzy nawet nie pytają właściciela/zarządcy budynku, czy mogą zlokalizować tego typu szafę/zabudowę w garażu, jeśli znajduje się w obszarze jego wykupionego miejsca, traktując je jako swoją własność, z którą można postępować według własnego uznania.
Niemniej, należy pamiętać, że wszystkie budynki mają swoje instrukcje użytkowania, w tym również dotyczące przestrzeni garażowych. Zapisów zawartych w tych dokumentach trzeba bezwzględnie przestrzegać.
Ponadto, obowiązują przepisy, których brak znajomości nie zwalnia z ich stosowania, w tym z odpowiedzialności karnej i finansowej za wyrządzone w ten sposób straty materialne, a nawet spowodowanie zagrożenia zdrowia i życia innych ludzi.
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego
W garażach o kubaturze przekraczającej 1000 m3, zgodnie z § 6, ust. 1 i 8 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DzU nr 109, poz. 719 ze zm.), obowiązuje również konieczność wdrożenia instrukcji bezpieczeństwa pożarowego (IBP), w której powinny być określone zasady bezpieczeństwa pożarowego w tym obszarze budynku, z uwzględnieniem informacji o przeznaczeniu garażu, zakazie przechowywania w garażu rzeczy innych niż pojazdy osobowe itp.
Taka IBP wymaga aktualizacji co najmniej co dwa lata lub po każdej istotnej dla bezpieczeństwa pożarowego zmianie w obszarze budynku lub jego części, której dotyczy. Za zapewnienie i wdrożenie IBP w budynku bądź jego części stanowiących odrębne strefy pożarowe odpowiadają właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów.
Jeżeli obszar wymagający zapewnienia IBP jest użytkowany jako część wspólna lub wynajęta, w umowach związanych z przekazaniem ww. obszarów do użytkowania mieszkańców powinna być zawarta informacja, kto jest odpowiedzialny za realizację ww. zadania, a także o konieczności przestrzegania zasad określonych w IBP. W przypadku braku takiej umowy lub nieuregulowania ww. kwestii w formie pisemnej odpowiedzialność za wszelkie nieprawidłowości ponosi właściciel budynku.
Konsekwencje nieprzestrzegania przepisów ppoż.
W dobie konsumpcjonizmu i stosunkowo dużej dostępności mieszkań o niewielkich rozmiarach istotnym problemem staje się zapewnienie wystarczającej przestrzeni do przechowywania przedmiotów należących do mieszkańców. Pozornie nieszkodliwe umieszczenie metalowych zabudów lub szaf w przestrzeni garażu może mieć znaczący wpływ na poziom bezpieczeństwa pożarowego budynku, przekładając się na zagrożenie ewakuacji z budynku wskutek zwiększonej gęstości obciążenia ogniowego i szybkości rozprzestrzeniania się ognia i dymu w garażu.
Nowe przegrody mogą stanowić skuteczną barierę dla przepływu powietrza w instalacji oddymiającej, a także uniemożliwić ugaszenie przedmiotów składowanych w zamkniętych wydzieleniach i szafach. To wszystko może mieć skrajnie dotkliwe skutki dla lokatorów, takie jak zniszczone mienie oraz znaczne utrudnienie, a nawet uniemożliwienie ewakuacji w przypadku pożaru takiego garażu.
Podobnie, istotne problemy z tego powodu mogą dotyczyć również właścicieli/zarządcy budynków, którzy odpowiadają w pierwszej kolejności za przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w budynku (o ile obowiązki nie są scedowane umownie na inne osoby).
Nieprzestrzeganie przepisów z zakresu ochrony przeciwpożarowej wiąże się wielokrotnie z odmową wypłaty odszkodowania od ubezpieczyciela. Takie sytuacje niekiedy powodują, że przywrócenie budynku do funkcjonowania jest bardzo trudne i o wiele bardziej kosztowne. Konieczne może okazać się nie tylko poniesienie kosztów remontu i wymiany spalonych instalacji w budynku (nawet w 100% z własnej kieszeni), lecz także zadośćuczynienie mieszkańcom za ich zniszczone mienie, a także możliwe szkody dla zdrowia i/lub życia.
